อาจารย์ ข้าพเจ้าอ่านบทความหนึ่งมาว่า เทศกาลตรุษจีนสะท้อนลักษณะเด่นของอารยธรรมจีน เช่น ความต่อเนื่อง ความครอบคลุม และนวัตกรรม จริงหรือไม่ที่ตรุษจีนมีความหมายทางวัฒนธรรมลึกซึ้งขนาดนั้น?

แน่นอน แม่นเยว่ ตรุษจีนเป็นเทศกาลดั้งเดิมที่สำคัญที่สุดของชนชาติจีน มีต้นกำเนิดมาตั้งแต่ยุคโบราณจากพิธีเซ่นไหว้ในฤดูหนาว ซึ่งผู้คนฉลองการเก็บเกี่ยวและขอพรให้ปีใหม่มีฝนดีลมดี เทศกาลนี้มีประวัติยาวนานกว่าสองพันปี ประเพณีเช่น การไหว้บรรพบุรุษ การส่งท้ายปีเก่า การอวยพรยังคงสืบทอดจนถึงปัจจุบัน นี่แหละคือความต่อเนื่องของอารยธรรมจีน

แล้วความครอบคลุมของตรุษจีนแสดงออกอย่างไรคะ?

ตรุษจีนไม่ได้เป็นของชาวฮั่นเท่านั้น แต่เป็นเทศกาลร่วมกันของหลายชนเผ่า ตัวอย่างเช่นใน ‘บันทึกฮั่น’ มีการกล่าวถึงหัวหน้าเผ่าซยงหนูมาเข้าเฝ้าในวันตรุษจีน ภายหลังราชวงศ์ซ่งกับเหลียว ซ่งกับจิ้น ก็มีการส่งฑูตอวยพรตรุษจีนต่อกัน การแลกเปลี่ยนนี้แสดงให้เห็นว่าวัฒนธรรมจีนมีความเปิดกว้างในการผสมผสานลักษณะเฉพาะของแต่ละชนชาติ

ฟังดูแล้วตรุษจีนยังแสดงให้เห็นถึงความคิดสร้างสรรค์ของวัฒนธรรมจีนใช่ไหมคะ?

ถูกต้อง แม้ว่าจะเป็นเทศกาลดั้งเดิม แต่ตรุษจีนก็พัฒนาไปตามยุคสมัย เช่น ป้ายไม้ท้อกลายเป็นคู่มงคลจีน (ตุ้ยเหลียน) อั่งเปาในอดีตกลายเป็นซองแดง และปัจจุบันก็มีอั่งเปาผ่านแอปฯ WeChat และการอวยพรออนไลน์ ความสามารถในการปรับเปลี่ยนนี้ทำให้ตรุษจีนยังคงมีชีวิตชีวาในสังคมปัจจุบัน

แสดงว่าตรุษจีนไม่ใช่แค่การเฉลิมฉลองเท่านั้น แต่ยังถ่ายทอดคุณลักษณะของอารยธรรมด้วย อาจารย์คิดว่าตรุษจีนในยุคปัจจุบันมีความหมายอย่างไร?

ตรุษจีนมีความหมายในการเชื่อมอดีตกับอนาคต และสะท้อนคุณค่าของครอบครัวและชาติ การรวมญาติ การขอพรให้บ้านเมืองสงบสุข เป็นความรู้สึกร่วมของชาวจีน และกำลังกลายเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมโลก การที่สหประชาชาติยอมรับให้ตรุษจีนเป็นวันหยุดก็เป็นเครื่องพิสูจน์ถึงอิทธิพลทางวัฒนธรรมนี้

ตรุษจีนช่างเป็นพยานของอารยธรรมจีนที่มีชีวิตชีวาจริง ๆ หลังจากเข้าใจสิ่งเหล่านี้ ข้าพเจ้ารู้สึกว่าการฉลองปีใหม่ไม่ใช่แค่การเฉลิมฉลองเท่านั้น แต่ยังเป็นโอกาสในการส่งต่อวัฒนธรรมด้วย

เจ้าพูดได้ดี แม่นเยว่ ช่วงตรุษจีนไม่เพียงแต่ควรสนุกสนานกับเทศกาล แต่ควรเรียนรู้ความหมายทางวัฒนธรรมของมันด้วย การส่งต่อวัฒนธรรมตรุษจีนเป็นหน้าที่ของลูกหลานชาวจีนทุกคน และเป็นความภาคภูมิใจของพวกเรา