Sư phụ, thầy xem 'Na Tra 2' chưa ạ? Con thấy nhiều bình luận nói phim tiếp tục chủ đề phản kháng số phận, nhưng con cảm thấy có điều gì đó không ổn.

Ừ, thầy có xem rồi. Bộ phim确t tiếp nối khẩu hiệu 'mệnh ta do ta, không do trời', nhưng điều thầy quan tâm hơn là nó có thật sự làm lung lay hệ thống và quyền lực đằng sau khái niệm 'mệnh' hay không.

Thầy muốn nói rằng, mặc dù Na Tra đánh bại Vô Lượng Tiên Ông, nhưng hệ thống định kiến vẫn không bị đụng đến phải không ạ?

Chính xác. Sự 'thức tỉnh ma tính' của Na Tra thật ra vẫn là dùng sức mạnh lớn hơn để chống lại trật tự cũ, chứ không phải xây dựng một trật tự mới. Đó là lối tư duy 'dùng sức mạnh để phá vỡ', chứ không phải là sự lật đổ về mặt thể chế.

Thế thầy nghĩ sao về việc một số người trên mạng nói Vô Lượng Tiên Ông tượng trưng cho bá quyền Mỹ, còn Na Tra là biểu tượng cho sự phản kháng của Trung Quốc? Có phải quá nông cạn không ạ?

Cách giải thích đó thú vị, nhưng theo thầy, việc đơn giản hóa mối quan hệ quốc tế phức tạp thành một câu chuyện máu lửa về chính - tà thực chất là đang che giấu các vấn đề mang tính cấu trúc. Thay vì là ẩn dụ, nó giống như một sự phóng chiếu kịch hóa của chính trị hiện thực.

Con cũng nhận thấy Na Tra gần như không có quá trình trưởng thành. Thiết lập 'bất tử' khiến cho nhân vật trở nên thiếu thực tế. Con lại thích sự giằng co nội tâm của nhân vật chính trong 'Khương Tử Nha' hơn.

Con quan sát đúng đấy. Sự trưởng thành của Na Tra giống như là được buff – dựa vào bạn bè, gia đình, và những phép màu do số phận ban tặng, chứ không phải là sự thức tỉnh nội tâm. 'Hào quang nhân vật chính' như thế thật ra làm giảm chiều sâu triết lý của câu chuyện.

Còn nữa, vợ chồng Lý Tịnh trong phần này trở thành mẫu cha mẹ yêu thương lý tưởng, gần như không còn sự xung đột như phần trước. Tuyến tình cảm gia đình cũng bị công cụ hóa.

Sự hy sinh của họ thực sự tạo nên một nghịch lý đạo đức. Vì cứu Na Tra mà sẵn sàng hy sinh cả trăm họ ở Trần Đường Quan, điều đó phần nào phơi bày logic của một câu chuyện 'đặc quyền' – ai xứng đáng sống, ai là người có thể bị hy sinh.

Nói đến biểu đạt văn hóa, có người nói tạo hình nổi giận của Na Tra giống anime Nhật, còn cha của Ngao Bính giống Legolas trong 'Chúa tể những chiếc nhẫn'... có phải hoạt hình Trung Quốc đang đánh mất sự tự tin văn hóa không ạ?

Đây là mâu thuẫn lớn của hoạt hình Trung Quốc hiện đại: một mặt muốn theo đuổi thẩm mỹ quốc tế, mặt khác lại muốn giữ vững lá cờ 'xuất khẩu văn hóa Trung Hoa'. Khi biểu đạt văn hóa trở thành sự chắp vá và bắt chước, bản sắc bản địa dễ bị gạt ra ngoài lề.

Nhưng doanh thu phòng vé lại rất cao, chẳng phải khán giả rất ủng hộ sao ạ?

Chính điều đó phản ánh sự lệch pha giữa cảm xúc của khán giả và chiều sâu của tác phẩm. Mọi người kỳ vọng 'quốc mạn trỗi dậy', nhưng thường nhận về sự 'oanh tạc thị giác' và 'rỗng nội dung'. Doanh thu không bằng chất lượng, lại càng không phải là sự hoàn thiện của phản tư văn hóa.

Vậy con đường của hoạt hình Trung Quốc nên đi thế nào ạ?

Phải trở về từ phô diễn kỹ thuật sang kể chuyện, từ bắt chước sang chân thành, từ tiêu dùng sang sứ mệnh văn hóa. Nếu Na Tra muốn phản kháng số phận, thì cũng phải dám phản kháng sự phù phiếm. Chỉ khi kể lại thần thoại bằng nỗi đau linh hồn của con người hiện đại, mới thực sự là đột phá.